معرفی
با انتشار داده‌های مرتبط با تسهیلات کلان غیر جاری، فرصتی در اختیار محققین قرار گرفته تا از طریق بررسی داده‌های منتشره، تصویری جامع از وضعیت تسهیلات غیرجاری در نظام بانکی کشور ارائه کنند. تعریف این پژوهش در راستای ارائه چنین تصویری صورت گرفته تا پاسخ به پرسش‌های متنوعی مثل سهم هر یک از انواع بانک‌ها (دولتی، خصوصی و واگذارشده) و بنگاه‌ها، نرخ بهره مؤثر، وثایق دریافتی و مدت قرارداد تسهیلات، وجود یا عدم وجود ارتباط میان بانک‌ها با بنگاه‌های دریافت‌کننده تسهیلات کلان و ... داده شود.
زیاد و متمرکز بودن تسهیلات غیر جاری از مهم‌ترین چالش‌های نظام بانکی کشور است. ساختار نهادی نامناسب در پرتو ضعف در قوانین، منجر به انباشت تسهیلات معوق شده است. تسهیلاتی که غالباً در پرداخت آن‌ها، فرایندهای لازم برای کسب اطمینان از بازگشت وجوه، طی نشده و از طریق وام‌دهی‌های ارتباطی، عدم اعتبارسنجی دقیق مشتریان و تسهیلات تکلیفی دولت حجم بالایی از تسهیلات غیر جاری در نظام بانکی انباشت شده است. بدین منظور ارائه تحلیلی از این چالش مهم نظام بانکی بر اساس داده‌هایی که اخیراً از سمت بانک مرکزی انتشار پیدا کرده ضرورت پیدا می‌کند.
در حد وسع اطلاعات منتشره (که در بسیاری از موارد امکان استنتاج علی را فراهم نمی‌کند)، این مطالعه تلاش می‌کند تصویری از وضعیت موجود با پاسخ به سوال‌های زیر ایجاد کند:
- هر یک از بانک‌ها چه سهمی از تسهیلات غیر جاری را داشته و توزیع آن‌ها چگونه بوده است؟
- آیا نوع مالکیت و مدیریت بانک‌ها در نسبت تسهیلات غیر جاری به مجموع تسهیلات تأثیرگذار بوده است؟
- نرخ بهره اسمی و مؤثر (با توجه به مدت‌زمان تنفس) تسهیلات غیر جاری چه توزیعی داشته است؟
- آیا بانک‌ها وثایق کافی برای این نوع تسهیلات دریافت کرده بودند؟
- سهم انواع وثایق چه میزان بوده است؟
- هر یک از بنگاه‌ها و یا اشخاص چه سهمی از تسهیلات غیر جاری را داشته و توزیع آن‌ها چگونه بوده است؟
- آیا نوع مالکیت و مدیریت بنگاه‌ها بر میزان تسهیلات معوق شده، مؤثر بوده است؟
